voor iedereen van 5 tot 103 jaar
De Russische componist Nikolaj Rimski-Korsakov(1844-1908) schreef de “Vlucht van de Hommel” als intermezzo in de opera “De geschiedenis van Tsaar Saltan”. De opera zelf is in vergetelheid geraakt, maar de “Hommel” is haar eigen leven gaan leiden als solostuk. Door diverse componisten en arrangeurs voor de meeste solo-instrumenten bewerkt. Zowat alle mollen en kruizen komen erin voor, van hoog tot laag.
Een virtuoos stuk.
Klik hieronder om het te downloaden.
Welkom bij mijn weblog. Op deze pagina plaats ik met regelmaat interessante weetjes, videos, bladmuziek, nieuws en informatie over pianospelen, muziek en mijn lespraktijk.
Als jij een idee of vraag hebt over hebt, of je wilt meer weten over een bepaald onderwerp, aarzel dan niet en laat het me weten; stuur een email naar pianomeneer@outlook.com (of reageer op een post) en dan zorg ik ervoor dat ik het plaats op deze pagina. Veel lees-, kijk- en luisterplezier!
~ Fred
Septiemakkoorden, in moderne muzieknotatie- en aanduidingen ook wel 7-akkoorden genoemd, zijn veelal spannend klinkende akkoorden. De meeste van deze akkoorden roepen gevoelsmatig op tot een harmonische oplossing. Ze klinken ‘open’ en nodigen uit tot meer. In de praktijk volgen er op septiemakkoorden inderdaad meestal een ander akkoord, maar soms ook niet. En dat is nu juist zo leuk aan deze akkoorden. Ze lijken een heel eigen leven te leiden en zich maar weinig aan te trekken van wat je soms zou verwachten.
We onderscheiden tien verschillende septiemakkoorden. In dit voorbeeld neem ik de septiemakkoorden op C. Ik hanteer hier de ‘klassieke / oorspronkelijke’ benaming van de akkoorden. Erachter [tussen blokhaken] staat, indien beschikbaar, de moderne notatie. In de moderne (jazz) notatie zijn meerdere notatiemogelijkheden, ik beperk me in dezen tot de meest gangbare).
C Dominant septiem [C7]
C Groot septiem [Cmaj7 of CΔ]
C Klein septiem [Cm7 of C-7]
C Halfverminderd septiem [Cø of Cø7]
C Verminderd septiem [C° of C°7]
C Overmatig septiem [C+ of C+5]
C Overmatig dominant [C+7]
C Hardverminderd [C7 b5]
C Dubbelverminderd
C Klein-groot septiem [Cm(maj7) of C-(maj7)]
Hieronder de voorbeelden in noten.
Paralleltoonladders zijn een majeur toonladder en een mineur toonladder die beide dezelfde voortekens hebben. Zo zijn de majeur toonladder van C en de mineur toonladder van a paralleltoonladders. Ze hebben geen van beide mollen of kruisen. En zo is de paralleltoonladder van G majeur is e mineur.
Hieronder een overzicht van alle toonladders en hun parallellen.
Dit is een linkje naar een prachtig blog over pianospel, piano’s en muziek in het algemeen. Je kunt er van alles op vinden. Urenlang leesplezier!
En goed voor je Engels 😉
~ Fred
Soms kan het je even duizelen, al die mollen en kruisen. Dit onderstaande schema heb je, als je les van me hebt, waarschijnlijk al vele malen bekeken en gebruikt. In een notendop volgt hier nog een keer een korte uitleg van hoe je dit overzicht gebruikt.
♯♯ —->
F C G D A E B
<—- ♭♭
Begin te tellen vanaf C (waarbij C nul kruisen heeft) en tel bij elke stap naar rechts één kruis. Zo kom je, als je een stap maakt vanaf de B, dus niet bij F, maar bij F♯.
Voorbeeld 1: toonladder van E majeur heeft 4 kruisen (C 0, G 1, D 2, A 3 en E 4)
Voorbeeld 2: majeurtoonladder met 8 kruisen is de toonladder van G♯ majeur (C 0, G 1, D 2, A 3, E 4, B 5, F♯ 6, C♯ 7 en G♯ 8)
Begin te tellen vanaf C (waarbij C nul mollen heeft) en tel bij elke stap naar links één mol. Zo kom je, als je een stap maakt vanaf de F, dus niet bij B, maar bij B♭
Voorbeeld 1: toonladder van A♭ majeur heeft 4 mollen (C 0, F 1, B♭ 2, E♭ 3 en A♭ 4)
Voorbeeld 2: majeurtoonladder met 8 mollen mollen is de toonladder van F♭majeur (C 0, F 1, B♭ 2, E♭ 3, A♭ 4, D♭ 5, G♭ 6, C♭ 7 en F♭ 8)
Begin te tellen vanaf A (waarbij A nul kruisen heeft) en tel bij elke stap naar rechts één kruis. Zo kom je, als je een stap maakt vanaf de B, dus niet bij F, maar bij F♯.
Voorbeeld 1: toonladder van B mineur heeft 1 kruis (A 0, E 1 en B 2)
Voorbeeld 2: mineurtoonladder met 8 kruisen is de toonladder van E♯ mineur (A 0, E 1, B 2, F♯ 3, C♯ 4, G♯ 5, D♯ 6, A♯ 7 en E♯ 8)
Begin te tellen vanaf A (waarbij A nul mollen heeft) en tel bij elke stap naar links één mol. Zo kom je, als je een stap maakt vanaf de F, dus niet bij B, maar bij B♭
Voorbeeld 1: toonladder van F mineur heeft 4 mollen (A 0, D 1, G 2, C 3 en F 4)
Voorbeeld 2: mineurtoonladder met 8 mollen mollen is de toonladder van D♭mineur (A 0, D 1, G 2, C 3, F 4, B♭ 5, E♭6, A♭ 7 en D♭ 8)
De volgorde waarin de kruisen en mollen aan de sleutel verschijnen is ook af te lezen uit het schema.
Voor de kruisen, lees je van links naar rechts – waarbij elke stap het volgende kruis is. Maak je bij de B een stap, dan kom je niet uit op de F, maar op de F♯ (en daarna op de C♯, etc.)
Dus: F G C D A E B F# C# … etc.
En voor de mollen, lees je van rechts naar links – waarbij elke stap de volgende mol is. Maak je bij de F een stap, dan kom je niet uit op de B, maar op de B♭ (en daarna op de E♭, etc.)
Dus: B E A D G C F B♭ E♭ … etc.
A complete and practical system for studying the scales and arpeggios from the most elementary steps to the highest attainable degree of velocity and artistic perfection.
~ James Francis Cooke
Als je piano gaat spelen, kan het spelen van toonladders je enorm helpen met de ontwikkeling van je techniek. Hoe meer ‘kilometers’ je maakt, hoe geoefender je vingers worden. Daarnaast is het hebben kennis over de verschillende toonladders onontbeerlijk als je wilt improviseren en het helpt je ook om een duidelijk(er) beeld te krijgen van de muziektheorie en -leer.
Naast de vele voordelen, zijn er aan het oefenen van toonladders qua technische en muzikale ontwikkeling geen nadelen. Behalve dan natuurlijk dat je het misschien oersaai vindt, om urenlang toonladders en arpeggios (gebroken akkoorden en meerklanken) te oefenen.
In mijn lessen komt het spelen van toonladders uiteraard aan bod, maar ik laat het altijd aan de leerling zelf om er mee verder te gaan. Toonladders kun je prima thuis studeren en met dit boek kun je vele, vele jaren vooruit. Het is een complete methode voor zowel beginners als (ver)gevorderden.
Ik help je heel graag als je het prettig vindt om toonladders te spelen, maar even graag laat ik dat helemaal aan jouw eigen voorkeur over.
Hieronder kun je het boek downloaden in PDF-formaat. Vind je het leuk om het op te pakken en er mee te beginnen, help ik je graag.
Download het boek hier:
–> Mastering_the_Scales_and_Arpeggios <–
Veel studieplezier!
~ Fred
een verhaaltje
“Het leven gaat dan misschien niet over rozen, maar zolang je zelf die rozen niet plant om er zodoende overheen te kunnen gaan, is er altijd nog wat aan te doen.”
~ Fred Händl
Ik zit aan tafel en prik met mijn vork in een al helemaal afgekoelde aardappel. Kruimig, zoals het op de zak waar hij uitkwam, splijt de gele groente op mijn bord in een twee grote, en een paar wat kleine, delen. Een gebeurtenis van geen belang. Andy Warhol had er misschien nog een interessant projectje van kunnen maken, maar de artistieke waarde van het prikken in mijn pieper ontgaat me. Dat komt niet omdat ik geen schoonheid zou kunnen zien in dat brokkelen, maar wel omdat ik in mijn hoofd met andere dingen bezig ben. Dingen die met mijn dagelijkse besognes niet al te veel maken hebben. Of trouwens, misschien juist wel.
Vanavond geef ik de laatste les aan een van mijn leerlingen. Ze gaat studeren en is nu verwikkeld in een strijd haar eindexamens tot een zo goed mogelijk einde te brengen. Studeren, dat gaat ze doen in een stad waarvan ik de naam alweer ben vergeten, maar waarvan ik wel weet dat een wekelijks retourtje Den Haag zelfs voor Phileas Fogg een uitdaging zou zijn.
Ik heb geen flauw idee wat ik moet zeggen, als straks de bel gaat en zij voor het laatst de trap afloopt, terwijl de volgende leerling alvast gaat zitten achter de piano. Zal er een prop in mijn keel zitten? Zal mijn stem overslaan? Of erger nog, en laat ik een traan? Misschien maken we er wel een grapje van en doen we alsof we elkaar volgende week weer gewoon zien. Of wie weet raak ik verstrikt een ongemakkelijke combinatie van emoties.
Dat ik het niet weet. Wat ik wel weet, is dat ik de twee grote delen van mijn kruimige aardappel inmiddels heb reduceerd tot brokjes ter grote van een ingedroogd kappertje. Een hap heb ik niet meer genomen. Nog even, en dan gaat de bel. En dan doe ik open. En dan komt zij binnen. En dan ga ik trachten een uurtje les te geven. Of, waarschijnlijk, kletsen we over wat er de afgelopen jaren allemaal is geweest en wat de plannen zijn voor dat wat komen gaat.
Hoe die laatste 60 minuten ook gaan verlopen, ik weet nu al dat dat te snel zal gaan. Te snel omdat ik gewoon niet weet hoe ik ‘tot ziens’ zeg tegen iemand ik die jarenlang les heb gegeven.
Dag. Het allerbeste. Veel succes en geluk. Als je een keer in de buurt bent. Je bent altijd welkom. Maak er wat van. Bedankt. Het ga je goed. Je hebt mijn e-maildres. Hupsakee, geen flauwekul! Voorwaarts. Tot gauw weer een keer. Ga, de toekomst roept!
En daar klinkt de bel.
*
Het akkoordenschema van Autumn Leaves is een heel bekend akkoordenschema. Het nummer Autumn Leaves is dat uiteraard ook.
Het schema is echter niet uniek. Sterker nog, het schema is al honderden jaren oud. Toen noemde men dat echter geen schema, maar een akkoordensequens, of gewoon sequens. Termen die tegenwoordig in de klassieke muziek nog dagelijks gebruikt worden.
Een (akkoorden)sequens is een hamonische en/of melodische opeenvolging van akkoorden of melodie. In het geval van de akkoorden van Autumn Leaves zou je ook kunnen spreken van een cadens. Meer over sequensen en cadensen vind je in, onder andere, het boek:
Eenvoudige algemene muziekleer van Bernard Nelleke
en
Algemene muziekleer van Theo Willemze
Hier een video waarin ik met links de akkoorden van Autumn Leaves speel, en waarbij ik met rechts, over deze akkoorden heen een eenvoudige melodie speel.
Am7 (a.c.e.g)
D7 (d.fis.a.c)
Gmaj7 (g.b.d.fis)
Cmaj7 (c.e.g.b)
F#mb5 (fis.a.c.e)
B7 (b.dis.fis.a)
Em (e.g.b)
Over alle akkoorden heen, kun je improviseren door de tonen van de toonladder van g-majeur / e-mineur te spelen. Deze toonladders hebben beide 1 kruis: de fis.
E-mineur: e.fis.g.a.b.c.d.e
G-majeur: g.a.b.c.d.e.fis.g
BIj sommige akkoorden kun je ook nog andere tonen spelen – het proberen waard! Maar ook zonder die extra tonen, kun je met de toonladders van e-majeur / e-mineur eindeloos blijven spelen en variëren.
Veel speelplezier!
Als je piano gaat leren spelen, is er geen ontkomen aan: noten leren lezen. Het is misschien niet meteen het allerleukste van het hele leerproces, maar als je het eenmaal onder de knie hebt, zul je zien dat er een hele wereld voor je opengaat. Zodra je die zwarte en witte bolletjes kunt ontcijferen en kunt vertalen naar de toetsen op de piano, zijn de mogelijkheden onbegrensd. Niet alleen kun je dan eender welk muziekboek openslaan on de noten lezen, begrijpen en spelen, je leert ook heel veel van hoe de verschillende muziekstijlen in elkaar zitten.
Alleen noten kunnen lezen is dan wel geen garantie dat je ook meteen alles kunt spelen, maar het helpt je ook om inzicht te krijgen over het notenschrift in het algemeen.
Het notenschrift zoals we dat nu kennen kent haar oorsprong in de monofone kerkzang in de rooms-katholieke traditie. De eerste ‘noten’ noemde men ‘neumen’. Dat waren blokjes die enkel de melodielijn en lettergrepen van de te zingen woorden aangaven. Er was dus geen sprake van een bepaalde toonhoogte.
Op Wikipedia (persoonlijk niet mijn favoriete bron van informatie, maar dit klopt aardig) staat een prima en uitgebreid artikel over neumen en andere vroegere notaties. Als je het interessant vindt om te weten waar ons moderne notenschrift vandaan komt, moet je zeker eens een kijkje gaan nemen:
http://nl.wikipedia.org/wiki/Neume
Je kent de uitdrukking misschien wel: There’s an app for that. Gelukkig wel, zeg ik dan maar. Het is toch maar prachtig wat je tegenwoordig via alle verschillende middelen tot je beschikking hebt. Een nadeel is misschien dat er soms wel te veel applicaties zijn, zodat de keuze om iets te vinden wat echt bij je past niet altijd makkelijk is.
Ik heb twee apps gevonden, die ik erg goed, leuk en leerzaam vind. Eentje voor Android en eentje voor iOS. Die voor Android heet Note Trainer en kost 1 euro, die voor iPhone / iPad heet Music Tutor en is gratis voor de Lite versie (met reclame) of 1,99 euro voor de versie zonder reclame.
UPDATE: Een leerling van me liet me ook een erg fraaie app voor Android zien: Music Trainer, die zet ik er ook bij. Music Trainer. Gratis met reclame, 1,49 euro zonder reclame.
Bekijk en/of download ze hier:
Mocht je zelf een leuke app hebben gevonden, dan hoor ik dat heel graag van je. Succes, en vooral: plezier!
~ Fred
